اهمیت عزت نفس در کودکان

اهمیت عزت نفس در کودکان

گرینبرگ در نظریه (مدیریت وحشی)  بیان می دارد، چون عزت نفس، ما را از اضطرابمحافظت می کند به آن نیاز داریم (گرینبرگ 1992). وی در توضیح این مطلب اظهار میدارد: از بدو تولد تا اوایل کودکی، تنها اساس سلامتی و امنیت، مراقبتی است که ازجانب والدین اعمال می شود. پس از مرحله نوزادی کودکان برای دریافت محبت و مراقبتبایستی خوب و ارزشمند جلوه کنند و تا زمانیکه کودک خوبی باشند، پاداش دریافت می کنند.در غیر این صورت خطر عدم مراقبت و پشتیبانی والدین، آنها را تهدید خواهد کرد. درنتیجه احساس امنیت با خود مثبت» و احساس اضطراب و وحشت، با خود منفی»، همراه می شود. از اینزمان به بعد افراد برای خودداری از احساس اضطراب و وحشت باید باور داشته باشند کهخوب و ارزشمند هستند. یعنی انسان برای مقابله با اضطراب به عزت نفس نیاز دارد.
با افزایشتواناییهای شناختی کودک، او می بیند، گاهی حتی والدین نیز نمی توانند وی را از پیامدهایخاص محافظت کنند. بدین ترتیب برای رهایی از اضطرابِ نابودی، اساس بالاتری از ارزشو حمایت بوجود می آید. خوشبختانه فرهنگ از طریق ارائه ارزش ها، نقش ها، تصورمنصفانه نسبت به دنیا و امکان جاودانگی، چنین اساسی را فراهم می آورد. کودک بهتدریج در می یابد که درون بافت فرهنگی که نسبت به آن متعهد است، دارای ارزش وشایستگی است، به این ترتیب، برای فرد بزرگسال، عزت نفس، سپری در برابر اضطرابفرهنگی است (بامیسر 1396) .
نیاز به احساسارزش و عزت نفس برای تعادل روانی و تکامل وجود فرد در شرایط اجتماعی بسیار ضروریاست. در صورت خدشه دار شدن ء این نیاز در فرد، احساس حقارت و یا خود بزرگ بینیپدید می آید. دلیل اصلی احساس حقارت و خود بزرگ بینی را می توان در طرد شدن مستمرو مداوم از طرف والدین و دیگران دانست. (شاملو 1368،ص 141)
تحقیقات نشانداده است عزت نفس، نقش مهمی را برای روبرو شدن با مشکلات آینده، در کودکان ونوجوانان ایفا می کند. کودکی که احساس خوبی درباره خویشتن دارد، برخورد مناسب تری،با مشکلات آتی خود خواهد داشت. همان طور که عزت نفس بالا، جزئی از اجزاء سلامتروانی محسوب می شود، عزت نفس پایین نیز می تواند منشأ بسیاری از اختلالات روانیباشد.
روانشناسان معتقدندکه احساس بی ارزشی عمیق، ریشه بسیاری از نابهنجاریهای روانی است که در بین افرادانسانی دیده می شود. (شاملو 1368، ص 141).
پپ و همکاران(1989) اظهار می کنند خود پنداره و به تبع آن عزت نفس، براساس ترکیبی از مسائل وموضوعاتی که در زندگی، برای ما اهمیت دارند، ساخته شده است. اگر فرد، زمینه هاییکه در آن فعالیت داشته است، با ارزش بداند، عزت نفس کلی او بالا خواهد بود، درحالی که اگر وی آن زمینه ها را، بی ارزش بداند در مورد خودش، عقیده منفی خواهدداشت.
تفاوت عزت نفسبا مفاهیم (اعتماد به نفس، خویشتن پذیری، خود پنداره)
تفاوت عزت بهنفس با اعتماد به نفس:
اعتماد به نفساساسا به انتظار غلبه ی موفقیت آمیز بر چالشها و رفع موانع اطلاق می شود، از سویدیگر عزت نفس بر حرمت نفس» و احساس خود ارزشی» دلالت می کند. اعتماد به نفس یعنیاعتماد به اینکه فرد می تواند رفتاری را که برای پیامد مطلوب، مورد نیاز است، بهنحو موفقیت آمیزی انجام دهد.
تفاوت عزت نفسبا خویشتن پذیری:
عزت نفس بهعنوان احترام و علاقه به خود احساس واقع گرایانه دارد. خویشتن پذیری به معنی قبولکردن خود است. این دو از لحاظ تجربی رابطه زیادی با هم دارند. به طور کلی خویشتنپذیری ممکن است برای عزت نفسِ بالا یک پایه اساسی و لازم باشد. (رابینسون 1976)
تفاوت عزت نفسبا مفهوم خود پنداره:
مفهوم خودپنداره از عقاید فرد درباره خود است که بیشتر بر منبای توصیف است تا قضاوت. ولیعزت نفس به قضاوت و ارزیابیهای شخصی از خصوصیاتش اطلاق می شود.
ممکن است بعضیبخشهای خودپنداره خوب باید تلقی شود ولی بعضی از بخشها، نه خوب تلقی می شود نه بد.خودپنداره عبارت است از مجموعه ویژگیهایی که فرد برای توصیف خویش به کار می برد.اما عزت نفس عبارت از ارزشی است که اطلاعات درون خودپنداره برای فرد دارد.
کوپراسمیت چهارعامل را در تحول عزت نفس کودک مهم می داند. که عبارتند از:
الف) ارزشی کهکودک از سوی دیگران، از طریق ابراز مهر و محبت، تحسین و توجه دریافت می کند.
ب) تجربه همراهبا موفقیت کودک؛ مقام یا موقعیتی را که فرد خودش را در ارتباط با محیط می بیند.
ج) تعریف شخصیکودک از موفقیت یا شکست.
د) شیوه کودکدر ارتباط با پسخوراند (بازخورد) منفی یا انتقاد.
بدون شک نقشوالدین در هر کدام از موارد فوق بارز است.
همچنین میزانعزت نفس و شایستگی خود والدین حائز اهمیت است. چرا که این کودکان نظاره گر چگونگیدر گیری والدین با مسائل زندگی، روش های آنان در رویارویی با دشواریها و میزانشایستگی آنها هستند. دادستان (1371) اظهار می کند حرمت خود» یک تجربه شخصی است که بهصورت لفظی و همچنین براساس رفتارهای معنی دار متجلی می شود.
زمینه هایمختلف عزت نفس
عزت نفساجتماعی: زمینه اجتماعی شامل عقاید کودک در مورد خودش، به عنوان یک دوست برایدیگران است. آیا کودکان دیگر او را دوست دارند؟ آیا افکار و عقاید او برای آنها ارزشمنداست؟ آیا او را در فعالیتهایشان شرکت می دهند؟ آیا از ارتباط و تعامل با همکارانخود احساس رضایت می کند، به طور کلی کودکی که نیازهای اجتماعی اش برآورده شود،صرف نظر از اینکه چه مقدار از آنها با آداب و اصو ل مورد قبول ملی مطابقت دارد»احساس خوبی در این زمینه خواهد داشت.

دانلود انواع پرسشنامه سنجش  عزت نفس

1-      آزمون عزت نفس برای کودکان ، پپ و همکاران (1989)

2-  مقیاس عزت نفس حیطه های خاص[۱] هیر و شوماکر

3-  مقیاس عزت نفس روچستر

4-  مقیاس عزت نفس روزنبرگ

5-  پرسشنامه عزت نفس کوپر اسمیت

6-  چک لیست سنجش میزان عزت نفس کودکان پیش دبستانی

آموزش نحوه ی انتقال ویژگی های یک متغیر به متغیر دیگر در نرم افزار SPSS

دستور Count values یا شمارش تعداد انتخاب هر گزینه توسط یک فرد در در SPSS

پرسشنامه اجتناب و همجوشی برای نوجوانان AFQ-Y - گریکو و همکاران (2008)-