نکات مهمی که در تهیه پرسشنامه باید توجه کنیم

نکات مهمی که در تهیه پرسشنامه توجه کنیم

در هنگام تهیهپرسشنامه به نکات زیر توجه فرمائید:

1- عبارات های پرسشنامه باید ساده، روشن و دقیق باشند؛ زیرا هنگامپاسخگویی به آنها كسی جهت تعریف و توضیح حضور ندارد.

2- تا حد امکان عبارات پرسشنامه باید به صورت پاسخ بستهنوشته شود و بهتر است تعداد سؤالهای پاسخ باز به حداقل ممكن برسد، امكان دارد پاسخهایی كه به عبارات باز داده می شود ناتمام و بی ربط باشند. ناخوانایی، غلط املایی وتفسیر پاسخ های باز از دیگر مشكلات سؤال های پاسخ باز می باشند.

3- به صورت اضافی و به خاطر جلوگیری از اشتباه از سؤالات گُزیده استفاده میشود. سؤال های گزیده به پرسشهایی گفته می شوند كه گروه معینی از پاسخ دهندگان به آنپاسخ می دهند. برای مثال با مطرح كردن سؤالی درباره وضعیت تأهل در پرسشنامه می توانپاسخ دهندگان متأهل را شناسایی كرد و سپس پرسش های مربوط به فرزند، یا فرزندان، همسرو سایر موارد را مطرح نمود. هر سؤال گزیده به راهنمایی خاص خود نیاز دارد.

4- سؤالهای مربوط به گذشته رادر یك محدوده زمانی مشخص مطرح كنید در صورتی كه قصد دارید درباره رفتار گذشته افراداطلاعاتی كسب كنید، زمان مورد نظر را مشخص كنید. برای مثال این سؤال كه چند بار مرتكبتخلفات رانندگی شده اید بسیار مهم است. عدم وجود محدوده زمانی مشخص در چنین سؤالهاییموجب می شود كه افراد پاسخهای خود را به زمان های متفاوت نسبت دهند. لذا اطلاعاتی كه در اینگونهموارد بدست میآید در بهترین حالات فاقد انسجام خواهند بود و در بدترین شرایط به قدریمبهم اند كه نمی توان بر اساس آنها دست به تحلیل زد. در محدوده ای زمانی كه چنین سؤالهایی به كار می روند به صورت زیر باید عمل شود كه به صورت عبارته ایی همچون: در 5 سالگذشته، در یكسال گذشته، در یك ماه گذشته و یا اینكه اساساً سؤال كرد چه موقع برای اندازهگیری تعداد دفعاتی كه رفتار افراد در آن ارتباط انجام شده است، اغلب محدوده زمانی كوتاهترمناسب است زیرا پاسخده ندگان نمیتوانند وقوع رفتارهای خود را در زمان های طولانی بهیاد آورند.

5- برای سؤالهای حساس چارچوبمناسبی فراهم سازید گاهی اوقات پرسشهایی مطرح می شوند كه ممكن است مغایر عقیده، باور،نگرش و مكاتب فكری باشند.

6- تعدادی از سؤالهای پرسشنامهرا به ویژگی های فردی و جمعیتی اختصاص دهید. این نوع سؤالها كه بر ویژگی هایی فردیتأكید دارند در قالب پرسشنامهها مطرح می شود این پرسشها از مواردی به این شرح تشكیلشدهاند: سن، جنس، وضعیت تأهل، قوم و نژاد، تحصیلات، شغل، درآمد و گاهی اوقات مذهب،نوع مالكیت محل مسكونی، تركیب خانوادگی.

7- سؤال های پرسشنامه باید یكیاز جنبه های هدف و یا فرضیه صورتبندی شده را اندازه گیری كند به منظور تهیه وتنظیمپرسشنامه ای مناسب باید هر یك از سؤالهای پرسشنامه هدفی را اندازه گیری كند؛ بهعبارتدیگرسؤال باید به شیوه ای تنظیم شود كه به كمك آنها بتوان اطلاعات لازم برای پاسخ دادنبه سؤالهای تحقیق یا آزمون فرضیه های صورت بندی شده جمعآ وری كرد.

8- سؤالهای پرسشنامه را با توجه به موضوع پژوهش در ارتباط با خصوصیت جامعهای كه پرسشنامه در آن اجرا می شود، تعیین كنید.نظم و ترتیبی كه سؤالهای پرسشنامه بر اساس آن طرح میشود متفاوت است. ولی در اینكه جایهر سؤالی كجا باشد اتفاق نظری وجود ندارد. بعضی ترجیح میدهند كه نكات مربوط به ویژگیهایفردی و خانوادگی در ابتدای پرسشنامه و سؤال های حساس در آخر آورده شود و برخی عكس اینعمل را انجام میدهند در واقع این پژوهشگر است كه باید با توجه به بینشی كه در موردموضوع و جامعهی پژوهشی خود دارد جای هر سؤال یا نظم و ترتیب آنها را تعیین نماید.

چنانچه موضوع اهمیت قابل توجهی داشته باشدبهترین شیوه آن است كه پرسشهای مربوط به موضوع اصلی را در ابتدابیاوریم تا بالاتریننسبت پاسخدهی بدست آید.

9.صفحه اول پرسشنامه بایست مربوط به نحوه پاسخگویی به سؤالها باشد.

همچنین به نکات زیر توجه فرمائید:

توصیه های زیر كه بر اساس تجربهو تحقیق بدست آمدهاند در تهیه و تنظیم پرسشنامه به شما كمك می كند:

1- پرسشنامه را جذاب كنید. یكیاز راه های رسیدن به این هدف چاپ پرسشنامه است.

2- پرسشنامه را صفحه بندی كنید.

3- سؤالهای پرسشنامه را تا حد ممكن به شكل ساده طرح كنید به نحویكه به پاسخگویی به آنها آسان باشد.

4- در ابتدا و انتهای پرسشنامه، نام ونامخانوادگی و آدرسی را كه پرسشنامه به آنجا فرستاده شود ذكر كنید.

5- نحوه پاسخگویی به سؤالها را خیلی ساده و با حروف درشت ذكركنید.

6- در ابتدای هر نوع سؤال یك مثال مطرحو نحوه پاسخگویی به آن را مشخص كنید.

7- سؤال های پرسشنامه را بر اساس نظم منطقی مطرح كنید.

8- در ابتدای پرسشنامه سؤالهایی را مطرحكنید كه جالب هستند.

9- در پرسشنامه هایی كه خیلی طولانی هستند سؤالات مهم را در آخرپرسشنامه نیاورید.

10- از به كاربردن كلماتی كه پاسخدهندگاننسبت به آنها حساس هستند خودداری نمایید.

11- در هر سؤال اطلاعات به طور كامل بیانكنید به نحوی كه سؤال برای پاسخ دهنده معنی دار باشد.

12- طول پرسشنامه بر دقت پاسخگوییتأثیر دارد بنابراین در صورت امكان پرسشنامه را مختصر مطرح كنید به عبارت دیگردر پرسشنامهفقط سؤال هایی را مطرح كنید كه در جهت رسیدن به هدفهای پژوهش مورد نیاز هستند.

درسایت ما انواع پرسشنامه های استاندارد، مبانی نظری و پژوهشی متغیر ها (فصل دومپایان نامه) و تحلیل های آماری ارائه می شود.

برایمشاهده لیست همه ی پرسشنامه هایاستاندارد لطفا همین جا روی پرسشنامه استاندارد کلیک فرمایید.